Onsterfelijkheid. Wie droomt er al eens niet van. De levensverwachting van mensen groeit omgekeerd evenredig met die van moderne ondernemingen. In plaats van een formule om te overleven, biedt Fons Van Dyck in zijn nieuwste boek een sociologisch recept aan dat – mits voldoende therapietrouw – zo niet eeuwen dan toch ettelijke decennia blijkt te werken. Lees dit boek door een dubbele bril: voor je werk of je bedrijf; maar ook voor jezelf als mens. Want het AGIL-model kan je – ook als mens – duurzamer en relevanter maken.   “Voor een onsterfelijk verhaal op de7de”, schreef en tekende Fons Van Dyck deze week op het voorblad van mijn kersvers exemplaar. Een uitdaging die ik niet kan laten liggen. Daarvoor kom ik hier graag even uit een ogenschijnlijk lange winterslaap, die het gevolg is van: bijna zes jaar leiden van het éénlijn.be netwerk in opdracht van VAZG en Jo Vandeurzen; sinds september ruim 60 immersiesessies in “de apotheek van overmorgen” (www.P4F.be); sinds januari:  P-APP, de app die de burger, medicatie en huisapotheker binnenkort met elkaar zal gaan verbinden.

Onsterfelijke Apple

Sinds 1980 (Apple II) heb ik een ononderbroken liefdesrelatie met zowat alle Apple producten. Ik verslind elk boek over het bedrijf en ben – met uitzondering van zijn soms lelijke menselijke trekjes – een onvoorwaardelijke fan van Steve Jobs.

De rode draad doorheen De Onsterfelijke Onderneming is een analyse van de woeligste momenten uit 40 jaar Apple. Door de nieuwe kijk die Fons erop biedt, begrijp ik eindelijk mijn affectie: onbewust werd ik al die jaren aangetrokken door de ingrediënten van onsterfelijkheid die de persoon, het bedrijf en de producten kenmerken.

Het draait rond AGIL, een acroniem dat allicht één van de kanshebbers is van het (management) “neologisme van het jaar”:

“Adaptation”, “Goals Attainment”, “Integration” en “Latent Pattern Maintenance”: lees en denk goed na hoe je die building blocks van succes ook zelf kan toepassen.

Onsterfelijke bedrijven van bij ons

Tussen alle aandacht die naar AGIL en Apple gaat, dreigt een nog nog waardevoller deel van het boek bijna verloren te gaan.

Fons interviewde Chistian Van Thillo, Jeroen Van Eeghen, Michel Moortgat en Jef Colruyt. Hun verhalen staan telkens netjes gesandwiched tussen de “do’s-and-don’ts” aan het einde van elk hoofdstuk en een analyse van het AGIL-model voor hun respectievelijke bedrijven.

Zich spiegelen aan het (eventjes) grootste bedrijf (in marktwaarde) van de wereld, is inspirerend. Maar ik leerde veel meer uit de lokale toepassing ervan in bedrijven die, qua schaal en actieterrein, veel dichter bij onze dagelijkse leefwereld staan.

Fons combineerde goed luisteren met helder uitrafelen en uitschrijven van hun verhalen; netjes gerangschikt en herkenbaar gepositioneerd om de principes van AGIL nog meer kracht bij te zetten.

Onsterfelijke Fons

Ja hoor. Fons Van Dyck voldoet zelf ook aan de criteria van onsterfelijkheid, lijkt me.

Ruim 10 jaar geleden mocht ik Fons uitgebreid interviewen voor de Prepare for the Future trainingen, die ik toen ging opstarten. Zijn heldere maar ook zeer kritische kijk op de apotheek branche, vormden toen een hoeksteen van mijn zoektocht naar “de apotheek van overmorgen”. (Peter Hinssen was ook één van de ideologische sterkhouders van P4F).

Het Merk Mens was in 2007 net verschenen. Herinner je je nog:

Empowerment, Authenticiteit, Anti-establishment, Verbondenheid, Synthese, Vrouwelijkheid, Beleving, Vernuftigheid, Zingeving.

Dat waren toen de negen drivers achter “de consumenten grijpen de macht”. Wanneer je die elementen een beetje herschikt, passen ze wonderbaarlijk genoeg netjes in AGIL.

Dat is ook niet verwonderlijk: Fons Van Dyck is socioloog en daarmee een man naar  – letterlijk – mijn hart. De sociologie zit immers in hetzelfde menselijk hoekje als de psychologie: geen keiharde, fysisch meetbare wetenschap, maar wel veel belangrijker dan meestal gedacht, omdat al onze beslissingen – hoe “evidence based” ze ook lijken – toch altijd door de filter van ons niet-rationeel limbisch brein lopen.

De waarden die Fons ons voorhoudt in zijn boeken, zitten hard wired in het onderbewuste deel van onze hersenen. Ze zitten daar al zovele millennia, dat ze een stuk van ons eigen DNA zijn geworden. We hebben ze met andere woorden altijd bij, in onze toolbox. We moeten alleen leren om ze er bewust uit te halen en ethisch te gebruiken.

Dat maakt Fons in mijn ogen onsterfelijk: hij leert ons met die waarden bewust(er) om te gaan.

Ik krijg daarenboven altijd het gevoel dat hij – zelfs als marketeer voor bedrijven met sterk winstoogmerk – altijd een helder doel eerbiedigt, namelijk werken aan een betere en meer duurzame samenleving.

Voeg aan die waarden, dat doel en een ferme dosis innovatie ook nog het sterke netwerk van Fons toe (allemaal bijeen op de boeklancering !) en je hebt… AGIL.

AGIL, LIGA of… CIAO ?

Nog even terug naar de kernboodschap. De Amerikaanse socioloog Talcott Parsons beschreef AGIL in 1956. (De man blijkt overigens 60 jaar geleden bijzonder veel lezenswaardigs te hebben gepubliceerd over mens, maatschappij en economie).

Fons Van Dyck stelt zich terecht de vraag of je de volgorde van het acroniem niet moet omdraaien. In LIGA staan Bedrijfscultuur en Integratie meer vooraan; goed in de kijker. Want in deze disruptieve tijden leggen we instinctief soms te veel (of zelfs alleen?) het accent op “Adaptation” en “Goal keeping”.

Maar mag ik – een beetje stout creatief als steeds – nog een ludiekere variant op tafel gooien ?

CIAO !

Ik heb het boven mijn bed gehangen en kijk er elke morgen en avond even naar:

• Cultuur (ga bewust om met en handhaaf je identiteit en waarden)
• Integratie (mits eerlijkheid en transparantie: the network always wins !)
• Aanpassen (elke dag opnieuw; nooit stoppen: adapting & agility)
• Objectief (beschrijf samen met de hele ploeg helder je doel en ga ervoor)

Thanks Fons en ga nog lang (onsterfelijk) door !

17 maart 2019

Dirk BROECKX

De Onsterfelijke Onderneming – Overleven in Disruptieve Tijden

© Fons Van Dyck (en Lannoo Campus)

ISBN 978 94 014 55930